Dit stukje gaat eigenlijk niet over een echte schrijver. Toch heeft hij een aantal fantastische boeken geschreven. Er is er zelfs één verfilmd. Bij non-fictie is het soms wat lastig om van een schrijver te spreken. Vaak zijn het immers in de eerste plaats wetenschappers. In dit geval gaat het over Oliver Sacks, een Britse neuroloog, die met groot enthousiasme over zijn vak schreef, bevlogen, boeiend en gelardeerd met droge humor, zoals alleen Britten dat kunnen. Zijn eerste boek, ‘Ontwaken in verbijstering’, over zijn werk met slaapziektepatiënten, werd later verfilmd met mijn favoriete acteur Robin Williams in de hoofdrol. Bijzonder eigenlijk, dat non-fictie zo werd verfilmd. Of misschien ook niet. Want Sacks begon te schrijven uit een drang om in begrijpelijke taal te vertellen over de vaak wonderlijke zaken en mensen die hij tijdens zijn werk tegen kwam. En hij deed dat met smaak, humor en groot verstand van zaken. Dat resulteerde in een aantal zowel vermakelijke als leerzame boeken, zoals ‘De man die zijn vrouw voor een hoed hield’ en ‘Antropoloog op Mars’. Uiteraard zijn er daarnaast talloze artikelen van zijn hand te vinden en boeiende interviews. Wim Kayzer maakte in 1993 de fantastische documentaire ‘Een schitterend ongeluk’, waarin één aflevering aan Sacks gewijd is. Je kunt hem hier terugzien. Wat gedateerd wellicht, maar wat is het leuk om die man te horen praten. Overigens is de hele documentaire het kijken (na bijna 25 jaar!) meer dan waard.

Het boek waarover ik het eigenlijk wilde hebben, schreef Sacks pas later in zijn leven en gaat niet over neurologie maar over zijn eigen jeugd. Nu ben ik niet zo dol op autobiografieën, maar Sacks zou Sacks niet zijn, als hij van zijn jeugdherinneringen niet ook een half wetenschappelijk verhaal zou maken. Hij groeide op in de jaren ’30 en ’40 en had een uitgebreide schare interessante ooms en tantes, waaronder een lievelingsoom, Dave (oom Wolfraam), die hem wegwijs maakte in de wereld van de chemie. Een andere oom was weer natuurkundige, een tante botanicus. Sacks’ eigen ouders waren artsen. En elk van die volwassenen oefende op de nieuwsgierige jonge Oliver een bepaalde aantrekkingskracht uit. Dat maakt ‘Herinneringen aan mijn chemische jeugd’ een buitengewoon sympathiek boek vol proefjes, onbekende stofjes en historische uitstapjes naar ontdekkingen en uitvindingen op chemisch en natuurkundig gebied. Ik las talloze wetenswaardigheden en hoewel scheikunde en natuurkunde vroeger op school bepaald niet mijn favoriete vakken waren, kon ik het boek nauwelijks wegleggen. Sacks is namelijk een begenadigd verteller, die niet snel verveelt en bovendien op elke pagina wel weer iets bijzonders te berde brengt, waardoor je steeds opnieuw in het verhaal getrokken wordt.

Sacks overleed een paar jaar terug. Hij kondigde zijn dood aan in een brief aan de New York Times. NRC schreef er toendertijd een mooi artikel over.